'Bodem cruciaal voor gezondheid

Artikel in de Boerderij over het belang van een gezonde bodem:

"Winny van Buuren organiseert op de Internationale Dag van de Aarde (22 april) een kruiwagenmars voor leerlingen van de Julainaschool in Almen (Gld.). "Het bewustzijn over het belang van een gezonde bodem en gezonde voeding kan niet vroeg genoeg beginnen." Op haar eigen bedrijf brengt ze haar bodemfilosofie in praktijk. 

De boodschap kan niet vaak genoeg worden herhaald, zegt Winny van Buuren. En die boodschap is: een gezonde bodem zorgt voor gezond voedsel en dus voor gezonde mensen. Met dat in haar achterhoofd organiseert zij op 22 april, de Internationale Dag van de Aarde, een kruiwagenmars in het Gelderse Almen. "Het verhaal over de noodzaak van een gezonde bodem heeft wel een kruiwagen nodig. Vandaar de mars."

Van Buuren werkt bij de voorbereiding van de mars samen met de plaatselijke huisartsenpraktijk en de basisschool in Almen. Bijna honderd kinderen lopen volgende week donderdag met een kruiwagen door het dorp. Ze mogen zelf bedenken wat ze erin meenemen. Een tekening, noten, maakt niet uit, als het maar iets met bodem of voedsel te maken heeft.

"Ouders en grootouders staan hopelijk langs de route", zegt Van Buuren. "Voor hen is de boodschap minstens even belangrijk. Ongezond voedsel is een belangrijke oorzaak van allerlei kwalen. Daar kun je zelf iets aan doen. Bijvoorbeeld door voedsel te kopen dat is geproduceerd zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen, liefst uit je eigen omgeving."

Vorig jaar liep ze, met een kruiwagen en tientallen metgezellen, een stuk mee op weg naar Brussel. Daar boden de lopers een petitie aan de toenmalige EU-milieucommissaris Frans Timmermans. De kernboodschap: er moet een landbouwbeleid komen waarin gekoerst wordt op verbetering van de bodemkwaliteit. Dit jaar, de vierde keer dat de kruiwagenmars wordt georganiseerd, kiest Van Buuren ervoor om in haar eigen dorp te blijven. De mars vindt overigens ook plaats op tien andere locaties, meestal in samenwerking met onderwijsinstellingen.

Van Buuren en haar man Arjen pachten 100 hectare van Natuurmonumenten op landgoed Velhorst in de Achterhoek. Ze hebben een gemengd en natuurinclusief bedrijf met vleesvee en akkerbouw. Het vee - naast 50 Lakenvelders en Brandrode runderen ook wat varkens - staat in teken van de akkerbouw. De granen worden gemalen door een lokale molenaar en vervolgens verkocht aan bakkers in het hele land.

"Wij doen op ons eigen bedrijf wat we aan de buitenwereld verkondigen", zegt ze. "Dat is vooral een heleboel dingen niet doen. Geen kunstmest, geen chemische middelen en zo min mogelijk grondbewerking, ook niet mechanisch. In het ideale geval zaaien we onze percelen in en komen pas terug om te oogsten. Dat geeft de bodem rust. Zo verbeteren we de biodiversiteit in en boven het maaiveld. Natuurlijk, de opbrengst per hectare is lager dan in de gangbare landbouw, maar onze producten zijn wel supergezond. En we krijgen er een hogere prijs voor. Ons bedrijf is economisch gezond en, nog belangrijker, op deze prima grond kunnen toekomstige generaties verder boeren."

Gezondheid heeft ook financiële impact. De uitgaven voor gezondheid bedragen meer dan €100 miljard per jaar. Dat bedrag stijgt elk jaar. "Ik ben ervan overtuigd dat die rekening met gezonde voeding een stuk omlaag kan. Je kunt klachten, al dan niet tijdelijk, verhelpen met medicijnen, maar je kunt beter naar de oorzaken kijken. Dan kom je al gauw uit op voeding. De huisartsen in Almen weten dat trouwens allang. Vandaar dat ze ook direct ja zeiden toen ik vroeg of ze wilden meedoen met de kruiwagenmars."

Van Buuren spreekt de overheid aan. "Helaas gaan de ontwikkelingen nog niet de goede kant op, zeker in Europa. De Natuurherstelwet is afgeblazen, glyfosaat gaat voorlopig niet in de ban. Aan de andere kant zie ik gelukkig ook een positieve tendens, steeds meer mensen kiezen voor biologisch en lokaal voedsel. Het belang van gezonde voeding wordt door een groeiende groep consumenten gezien."

De kruiwagenmars in Almen eindigt bij de huisartsenpraktijk. Van Buuren zal daar spreken, evenals de directeur van de basisschool en de huisarts. "De huisarts deelt recepten uit, met als hoofdingrediënt onze havermout. Dat is natuurlijk hartstikke leuk. En gezond!"